Nowotwory to druga, zaraz po chorobach serca, przyczyna zgonów na świecie. Są bardzo zdradliwe, bo postępują powoli i często przez długi czas nie dają wyraźnych objawów. Dla niektórych pacjentów zgłaszających się do klinik onkologicznych jest już za późno, by całkowicie wyleczyć tę chorobę. Jednak inni mają jeszcze szansę nie tylko zahamować jej postęp, ale i odwrócić jej bieg. Konieczne są jednak badania profilaktyczne wykonane w kluczowym momencie – czyli wtedy, gdy rak jest wykrywalny, choć jeszcze nie daje o sobie znać.

Jak diagnozuje się raka?

Tę chorobę diagnozuje się w sposób dokładny poprzez badania obrazowe. Pozwalają one wykryć umiejscowienie zmian nowotworowych, co jest niezwykle ważne przy opracowywaniu strategii leczenia. Niezbędna jest również biopsja czyli pobranie wycinka tkanek w celu dokładnego rozpoznania nowotworu. Ale zanim dojdzie do tego, że dostanie się od onkologa zlecenie na te badania, można zaobserwować, że w organizmie jest coś nie tak już na podstawie badań laboratoryjnych. Markery nowotworowe to często pierwsze badanie, na które kieruje lekarz prowadzący przy podejrzeniu zmian nowotworowych. W przypadku najpowszechniejszych nowotworów takich jak rak piersi czy jelita grubego, NFZ refunduje cykliczne badania dla osób z grupy ryzyka. Zdecydowanie warto je wykonać, a potem ewentualnie poszerzać diagnostykę.

Dlaczego niektórzy powinni badać się częściej?

Choroby nowotworowe mogą mieć bardzo różne przyczyny – dietetyczne, środowiskowe, zawodowe, ale również genetyczne. Osoby z grupy ryzyka to takie, które są bardziej niż inne narażone na wystąpienie choroby, z uwagi na to, że ma miejsce u nich jeden lub kilka z tych czynników. Jeśli w najbliższej rodzinie były przypadki nowotworów, to koniecznie trzeba się częściej badać w tym kierunku. Może to mieć szczególne znaczenie, gdy na przykład żyje się w regionie o wysokim poziomie zanieczyszczenia powietrza, niezdrowo się odżywia lub często opala – ponieważ są to czynniki, które mają spory wpływ na ekspresję komórek nowotworowych i zachorowanie na raka.

Jak często badać się w kierunku nowotworów?

Osoby z grupy ryzyka przynajmniej raz do roku powinny wykonywać badania na markery nowotworowe, a także diagnozować się pod kątem najpopularniejszych rodzajów nowotworów. Warto w tym celu korzystać z wszelkich możliwych badań profilaktycznych oferowanych w ramach NFZ, ale także badać się na własną rękę. Badania markerów są stosunkowo bezpieczne i wykonywane raz do roku – naprawdę niedrogie. Dlatego nie oglądając się na istnienie lub brak objawów, nawet gdy czujemy się dobrze – powinniśmy wykonywać sobie takie badania „dla świętego spokoju”.

Czym są markery nowotworowe?

Markery nowotworowe to substancje charakterystyczne tylko dla nowotworów, które pojawiają się we krwi w różnym stężeniu, gdy dochodzi do zachorowania (nawet gdy nie występują jeszcze typowe dla choroby objawy). Są one widoczne w badaniu laboratoryjnym, a dla lekarza prowadzącego stanowią sygnał, że należy rozpocząć bardziej szczegółową diagnostykę.

Dlaczego warto się badać na nowotwory?

Czasem nowotwory rozwijają się latami, nie dając o sobie w ogóle znać. Gdy pacjent zaczyna się źle czuć, jego objawy nie muszą być wcale specyficzne. Zdarzają się na przykład bóle głowy, podwyższona temperatura, powiększone węzły chłonne, czy utrata masy ciała niespowodowana zmianą diety. Zwykle nie kojarzy się takich objawów z rakiem, więc bywają one przez długi czas bagatelizowane. Wczesna diagnostyka raka jest szalenie ważna dla zwiększenia szans pacjenta na całkowite wyzdrowienie. Niewielkie skupisko słabo rozwiniętych komórek nowotworowych zlokalizowane w jednym miejscu może być łatwe do usunięcia przy pomocy różnych metod stosowanych w terapii raka. Niestety, rak z przerzutami do innych organów to już dużo bardziej zaawansowane stadium, które często nie poddaje się leczeniu.

Znajdź w swoim grafiku czas, by zbadać się w kierunku nowotworów – to tylko chwila, która może uratować resztę Twojego życia!